OCLC FirstSearch, Bilim-Teknoloji, Tıp, Sosyal ve Beşeri Bilimler, Eğitim, Ekonomi-İşletme vb. gibi birçok bilim dalında bibliyografik ve tam metin veri tabanlarını içeren bir paket bilgi erişim sistemidir.
Veri tabanları, lisans anlaşmaları gereği TÜBİTAK ve bağlı enstitülerden bağlanan makinelerden taranabilmektedir.
ULAKBİM’in Abone Olduğu OCLC FirstSearch Veri Tabanları
- WorldCAT (OCLC’ye üye kütüphanelerin toplu kataloğu) 1800 –
- Article First (Bilim-Teknoloji, Sosyal ve Beşeri Bilimler, Ekonomi, Tıp, Popüler Kültür) 1990 –
- ECO-Electronic Collection Online (Tüm Bilim Dalları) 1995 –
- ERIC (Eğitim) 1966 –
- Medline (Tıp) 1966 –
- GPO-U.S-Government Publications (ABD Hükümeti Bilgi Kaynakları) 1976 –
- NetFirst (Seçilmiş Akademik İçerikli Internet Bilgi Kaynakları )
- ProceedingsFirst (Konferans Bildirileri) 1993 –
- PaperFirst (Konferans Bildirileri) 1993 –
- UnionList (OCLC Üyelerinin Sahip Olduğu Dergi Listesi)
- Wilson Select Plus Fulltext (Ekonomi, Yönetim, İletişim, Eğitim, Mühendislik) 1994 –
- World Almanac 1998 –
Veri tabanı seçimi
Default ekranı olarak tanımlanan “giriş ekranı”nda, ilgi alanınıza ait veri tabanlarını öneren veya herhangi bir veri tabanını seçerek gelişmiş(Advanced) tarama ekranını açabileceğiniz gibi,
- List all :Veri tabanlarının açıklamalı alfabetik listesine
- List by topic :Veri tabanlarının konularına göre listesine
ulaşabilir, veya
- Suggest best
-Veri tabanı seçimine yardımcı olur.
-İlgiye göre bir konu durumuna ait veri tabanlarını listeler.
-Her veri tabanında görüntülenen kayıt sayılarına göre değerlendirmeye yardımcı olur.
Tarama Seçenekleri
Temel (Basic) tarama
- Anahtar kelime
- Yazar
- Başlık
Gelişmiş (Advanced) tarama
- Anahtar kelime
- Yazar veya yazar cümlesi
- Kaynak veya kaynak cümlesi
- Başlık veya başlık cümlesi
- Sayı veya sayı tanımlayıcı
- Yayıncı
gibi 15 ayrı alandan and, or ve/veya not seçenekleri ile
- Yıl
- Tam metin
- OCLC üye kütüphane kodu
- Rank By
sınırlamaları ile indeks yardımı alarak tarama yapılabilir.
Uzman (Expert) Tarama
Tek bir grafik ekrandan
- İndeks etiketleri (au:, ti:, ln: vb.) ve
- (:) Keyword index, ti: title keyword
ti:tale AND ti:cities - (=) Phrase index, ti= title phrase
ti=a tale of two cities
yardımıyla
- And ,Or ve/veya Not
işleçleri kullanarak ,
- yakınlık (proximity) w,n
ve/veya
- kesme ve joker (+, *, ?, #)
operatörleri ve
- tırnak “”
- parantez ()
ile,
- Anahtar Kelime
- Yazar veya yazar cümlesi
- Kaynak veya kaynak cümlesi
- Başlık veya başlık cümlesi
- Sayı veya sayı tanımlayıcı
- Yayıncı
gibi 15 ayrı alandan
- Yıl
- Tam metin
- OCLC üye kütüphane kodu
- Rank by (tarih veya ilgilik)
Sınırlamaları ile basit veya gelişmiş stratejiler kurularak ve gerektiğinde anahtar kelime seçiminde indeks ve tesarus yardımı ile terim ve/veya cümle taraması yapılabilir.
Bilgi taramasında kullanılan tarama operatörleri
Boolean operatörleri
- And : Taranması istenen iki veya daha fazla terimin hepsinin ortak olduğu kayıtları
- Or : Taranması istenen iki veya daha fazla terimin ayrı ayrı geçtiği tüm kayıtları
- Not : Taranması istenen iki veya daha fazla terimden, birinci yazılan terimin geçip, diğerlerinin olmadığı kayıtları bulur.
Yakınlık (Proximity) operatörleri
- W (with)w iki terim arasına yazıldığında, kayıtlar her iki terimi de içerir.Terimlerin geçiş sırası yazıldığı gibi gelir ve terimler arasında hiç bir kelime geçmez.örn : atomic w energy taramasında
kayıtlar önce ‘atomic’ ve sonra ‘energy’ kelimelerini getirir. Arasında başka kelime geçmez. - W (with) ve bir sayı (1-25)İki terim arasına w ve 1-25 arası bir sayı yazıldığında, tarama sonucunda iki kelimenin arasındaki sayı kadar kelimenin geçtiği kayıtları getirir.Örn : atomic w2 energy taramasında
birinci olarak ‘atomic’ ve sonra iki kelime, en sonda ‘energy’ kelimesinin geçtiği kayıtlar bulunur. - N (near)İki kelime arasına n (near) yazıldığında, tarama sonucunda, ikisinin arasına hiçbir kelime gelmeden birlikte geçtiği kayıtlar bulunur. Kelimelerin geçiş sırası önemli değildir.örn : canine n disease
taramasında iki kelimenin her ikisininde birinci olabileceği ancak arasına hiçbir kelimenin girmediği kayıtlar bulunur. - N (near) ve bir sayı (1-25)iki kelime arasına n ve (1-25) arası bir sayı yazıldığında, tarama sonucunda, iki kelime arasında yazılan sayı kadar kelime geçen kayıtlar bulunur.örn : canine n3 disease taramasında, iki kelime arasında 3 kelimenin bulunduğu ve birinci terimin farketmediği kayıtlar bulunur.
Kesme ve Joker
- + çoğul (kesme)Tarama terimine + eklendiğinde terimden gelen çoğul kelimeleri de arar. (s, s’, ‘s, es, es’)örn : plant+ taramasında; plant, plants, plants’, plant’s, plantes, plantes’ kelimeleri bulunur.
- * kısaltmaTarama terimine * eklendiğinde, tarama sonucunda, o terim ile başlayan, en az 3 en fazla 50 indeks terimi taranır.örn : econom* taraması econometrics, economics, economist, gibi kelimeleri de tarar.
- # tek joker-wildcardTarama teriminin herhangi bir harfi yerine # işareti yazıldığında, o harfin olması gereken yerde tek harf arar.örn : wom#n taramasında, women ve woman kelimeleri taranır.
- ? 0 – 9 arası ilave karakterTarama teriminin herhangi bir harfi yerine ? yazıldığında o harfin olması gereken yerde 0-9 arası kadar harf arar.örn : colo?r taramasında, color, colour, colonizer, colorimeter kelimleri taranır.
- ?N 0 ve enfazla N karakterörn : colo?1r taramasında, color, colour kelimleri taranır.
Colonizer ya da colorimeter kelimeleri taranmaz.
Cümle taraması için tırnak ” ” işareti
Birden fazla kelimenin yanyana geçmesinin istendiği durumlarda kullanılır. (w) ile aynıdır.
Örn :“total quality management” ile total w quality w management aynı sonuçları bulur.
Bu tarama operatörleri dışında:
Taramadan önce sıralama (rank by) seçeneği kullanılarak, tarih (date) ve ilgililik (relevance) seçeneklerine göre sonuçlar sıralandırılabilir.
Taramadan sonra sıralama (sort) simgesi ile
- Yazar
- Başlık
- Tarih
- Kütüphane sayısı
- Doküman tipi
alanlarından sıralama yapılabilir.
Ayrıca taramadan sonra sınırlama (limit) simgesi ile
- Yazar
- Konu Başlığı
- Yıl
- Dil
- Doküman Tipi
alanlarından,
Genişletme (expand) simgesi ile,
- Yazar
- Konu Başlığı
alanlarından tarama, sınırlama ve genişletme işlemleri yapılabilir.
Veri tabanlarına ait indeks ile:
- Terimin indeks kontrolü
- Terimin kaç dokümanda geçtiği
- Keyword indeks – bir alandaki kelimeler
- Phrase indeks – bir alandaki tüm kelime girişleri
Tezarus ile:
Eric, Medline ve WorldCat veri tabanlarında
- Özel bir veri tabanı için kontrollü terimler tanımlanır.
- ‘Used for’ ilişkisi ile tercih edilen veya edilmeyen terimleri sunar.
- Broader ve narrower terim hiyerarşisine girebilmeyi sağlar.